Richtlijnen en zorgstandaarden
Behandelrichtlijnen en zorgstandaarden ondersteunen psychiaters in de uitvoering van hun werk. De beroepsgroep zelf, andere zorgprofessionals, ervaringsdeskundige patiënten en hun naasten ontwikkelen en onderhouden deze ggz-kwaliteitsstandaarden samen. Dat gebeurt op basis van de laatste wetenschappelijke kennis en praktijkervaringen.
Aanbevelingen voor het medisch handelen van de psychiater en de keuzes die daarin gemaakt kunnen worden, zijn gebundeld in richtlijnen. Alle richtlijnen in de psychiatrie zijn gepubliceerd in de Richtlijnendatabase van de Federatie Medisch Specialisten (FMS). De norm waaraan goede ggz-zorg moet voldoen, staat per aandoening beschreven in een zorgstandaard. Relevante zorgstandaarden staan in het ggz-standaarden overzicht van Akwa Ggz.
De Richtlijnendatabase app, heb jij ‘m al?
Even een richtlijn opzoeken op je telefoon of tablet?
Op de hoogte blijven van richtlijnen die belangrijk voor jou zijn? Dat kan met de Richtlijnendatabase app van de FMS. De app is ontwikkeld namens alle wetenschappelijke verenigingen van medisch specialisten en eenvoudig te downloaden.
Wat de NVvP rond kwaliteitsstandaarden doet
- ontwikkeling van nieuwe richtlijnen en zorgstandaarden initiëren
- subsidies aanvragen en het samenstellen van richtlijnwerkgroepen
- standaarden onderhouden (waaronder +/- 35 richtlijnen) door onderdelen te herzien en het organiseren van commentaarrondes
- acties voorstellen rond de implementatie van standaarden in de dagelijks praktijk
- meewerken aan voor psychiaters relevante richtlijnen van andere (beroeps)verenigingen
- deelnemen aan (FMS) projecten rond het optimaliseren van de ontwikkelings- en onderhoudswerkwijze en de doorontwikkeling van gebruikte methodieken
Met wie de NVvP hierin samenwerkt
Binnen de NVvP is de Commissie Kwaliteitszorg (CKZ) de strategisch commissie die zich – naast andere kwaliteitszaken – bezighoudt met ontwikkeling van kwaliteitsstandaarden. Het beheer van de zorgstandaarden ligt bij Akwa ggz, de alliantie kwaliteit in de ggz waar de NVvP deel vanuit maakt. De NVvP wordt op het gebied van de richtlijnontwikkeling (praktisch) ondersteund door het Trimbos Instituut en het Kennisinstituut van de FMS. Waar het gaat om patiëntenvertegenwoordiging is koepelvereniging MIND onze partner. Thuisarts.nl is dat op het gebied van patiënteninformatie.
Modulair onderhoud en clusterwerkwijze
Medische richtlijnen worden steeds vaker modulair onderhouden, waarbij alleen die onderdelen van de richtlijn worden herzien waarvoor dat nodig is. Door een werkwijze in te richten waarin jaarlijks modulair onderhoud plaatsvindt, kan nieuwe kennis sneller verwerkt worden in richtlijnen en geïmplementeerd worden in de praktijk. Dit doen we door te werken in clusters. Medisch specialisten in zogeheten clusterstuurgroepen en clusterexpertisegroepen dragen zorg voor het modulair onderhoud.
Op de website van de FMS lees je hoe dit precies in zijn werk gaat.
Actuele clusterindeling voor psychiatrie richtlijnen
Richtlijnen:
- Acute psychiatrie
- Dwang en drang in de ggz
- Suïcidaal gedrag
- Psychotische stoornissen
Richtlijnen:
- ADHD bij kinderen
- ADHD bij volwassenen
- Autismespectrumstoornis bij kinderen/jeugd
- Autismespectrumstoornissen bij volwassenen
- Oppositionele stoornis en gedragsstoornis
Richtlijnen:
- Consultatieve psychiatrie
- Eetstoornissen
Richtlijnen:
- Cluster A (paranoïde, schizoïde en schizotypische persoonlijkheidsstoornis)
- Cluster B (borderline, antisociale, theatrale en narcistische persoonlijkheidsstoornis)
- Cluster C (ontwijkende, afhankelijke en dwangmatige / obsessief compulsieve persoonlijkheidsstoornis)
Richtlijnen:
- Psychiatrische diagnostiek
- Psychiatrisch onderzoek en rapportage in strafzaken
Alcoholmisbruik in het kader van rijgeschiktheidskeuringen - Drugsmisbruik in het kader van rijgeschiktheidskeuringen
- Levensbeëindiging op verzoek bij patiënten met een psychische stoornis
Richtlijnen:
- Angststoornissen
- Psychotrauma en stressgerelateerde stoornissen
Richtlijnen:
- Bipolaire stoornissen
- Depressie
- Depressie bij jeugd
- Electroconvulsietherapie (ECT)
- Afbouwen psychofarmaca
Richtlijnen:
- Opiaatverslaving
Stoornissen in het gebruik van alcohol - Niet opioïde-verslaving
Hoe je als psychiater kan bijdragen
- Conceptteksten van nieuwe of herziene kwaliteitsstandaarden leggen we voor aan collega-psychiaters, de toekomstige gebruikers, met de vraag of zij daar opmerkingen bij hebben. Openstaande commentaarrondes vind je onder het laatste nieuws. Lees mee en laat ons weten wat je vindt!
- Wij zoeken steeds naar psychiaters die plaats willen nemen in clusterstuurgroepen of -expertisegroepen. Is een van de 8 psychiatrieclusters jouw gebied van expertise en ben je benieuwd of je een bijdrage kan leveren? Neem contact met ons op via richtlijnen@psychiatrie.nl.
- Wil je meedenken over inhoudelijke en procedurele vraagstukken in specifieke richtlijntrajecten en richtlijnontwikkeling in het algemeen? Dan kan het lidmaatschap van de NVvP Commissie Kwaliteitszorg iets voor je zijn. In onze vacaturebank zie je of er een plek vacant is.
Veelgestelde vragen & antwoorden
Medische richtlijnen beschrijven evidence-based aanbevelingen voor de dagelijkse praktijk. Ze maken deel uit van de professionele standaard, bevatten normatieve uitspraken en hebben mede daardoor een juridische betekenis. Richtlijnen kunnen voor en door één specialisme zijn opgesteld (monodisciplinair) of voor en door meerdere medisch specialismen of professionals (multidisciplinair). Richtlijnen kunnen worden aangevuld met de expertise en ervaringen van zorgprofessionals en ervaringsdeskundige patiënten en naasten. Richtlijnen vormen de vertaling van wetenschappelijke kennis naar het klinisch handelen; ze zijn een belangrijk instrument voor het op niveau brengen en houden van de professionele kwaliteit van de psychiater.
Een zorgstandaard is een raamwerk van alle noodzakelijke stappen van multidisciplinaire zorg voor mensen met een bepaalde aandoening, bijvoorbeeld depressie. De reis van de patiënt staat centraal in de zorgstandaard. De zorgstandaard beschrijft de norm voor de behandeling: waar moet goede zorg zorginhoudelijk én procesmatig minimaal aan voldoen. Zorgstandaarden zijn gebaseerd op richtlijnen (evidence based informatie), wetgeving én ervaringen van patiënten, naasten en professionals. Voor dit laatste is in de zorgstandaard meer ruimte in vergelijking met de richtlijnen. Dit maakt het voor alle partijen in het veld inzichtelijk wat zij kunnen en mogen verwachten van een behandeltraject.
Akwa GGZ is de organisatie in Nederland die zorgstandaarden over de ggz ontwikkelt. Alle informatie over zorgstandaarden en het gebruik in de praktijk, vind je op de ggz standaarden website.
Op de website van het Kennisinstituut wordt de aanpak uitgelegd.
We zien graag een bericht over een onderwerp dat je mist in richtlijnen via richtlijnen@psychiatrie.nl. De Commissie Kwaliteitszorg verzamelt, prioriteert en besluit in overleg met andere gremia binnen de NVvP over te ontwikkelen richtlijnen of modules.
Je helpt de NVvP door conceptrichtlijnen in commentaarfases te voorzien van jouw opmerkingen. Ook zijn we regelmatig op zoek naar werkgroepleden, stuurgroepleden en expertiseleden. Hiervoor zullen o.a. vacatures of oproepen geplaats worden op de website en in de nieuwsbrief van de NVvP. Ook kan het interessant zijn om actief te worden voor de Commissie Kwaliteitszorg. In de vacaturebank zie je of er een vacante plek is.
Je kunt het bureau en de Commissie Kwaliteitszorg hierover het beste bereiken via richtlijnen@psychiatrie.nl. Dan helpen we je graag verder.
Mocht je iets tegenkomen in een richtlijn waarvan je denkt, klopt dit wel? Laat het ons dan weten via richtlijnen@psychiatrie.nl. Soms kunnen we kleine dingen tussentijds aanpassen. Als het gaat om voortschrijdend inzicht op basis van nieuw beschikbare onderzoeksresultaten, leggen we dat neer bij de ‘Need for Update’ van clusters.
Helaas, de richtlijnen worden al enige tijd niet meer op papier gedrukt en verspreid. Alle richtlijnen zijn digitaal te vinden in de Richtlijnendatabase. Hier kan je elke richtlijn downloaden in een pdf-bestand.
Het laatste nieuws
Schematische weergaven van zorgstandaard ADHD
Van de zorgstandaard ADHD zijn er nu voor Jeugd én Volwassenen schematische weergaven voor snel inzicht beschikbaar op ggzstandaarden.nl. Elke…
Nieuwe zorgstandaarden Leefstijl en Somatische screening
Deze week publiceerde Akwa GGZ de nieuwe zorgstandaarden Leefstijl en Somatische screening, inclusief hulpmiddelen voor gebruik in de praktijk. Leefstijl…
Update Multidisciplinaire richtlijn Depressie
De vierde revisie van de Multidisciplinaire richtlijn Depressie is gepubliceerd in de Richtlijnendatabase. De richtlijn is ontwikkeld door de Werkgroep Depressie, in…
Contact
Heeft u een vraag over de ontwikkeling of het onderhoud van kwaliteitsstandaarden? Neem contact met ons op via richtlijnen@psychiatrie.nl.